Symptomatologia kliniczna uszkodzeń kręgosłupa i struktur wewnątrzkanałowych w przebiegu chorób nowotworowych u dzieci
Clinical symptomatology of vertebral and intrathecal involvement in children with malignancy
Grażyna Sobol1, Agnieszka Mizia-Malarz1, Michał Pyda1, Krzysztof Deka1, Halina Woś1, Marek Mandera2, Ewa Jamroz3, Ewa Kluczewska4
1Oddział Onkologii, Hematologii i Chemioterapii Kliniki Pediatrii ŚAM, Górnośląskie Centrum Zdrowia Dziecka i Matki w Katowicach
Kierownik: dr hab. n. med. H. Woś
2
Oddział Neurochirurgii Dziecięcej, Górnośląskie Centrum Zdrowia Dziecka i Matki w Katowicach
Ordynator: dr hab. n. med. M. Mandera
3
Klinika Neurologii Wieku Rozwojowego, Katedra i Klinika Pediatrii ŚAM, Górnośląskie Centrum Zdrowia Dziecka i Matki w Katowicach
Kierownik: prof. dr hab. n. med. E. Marszał
4
Zakład Diagnostyki Obrazowej, Górnośląskie Centrum Zdrowia Dziecka i Matki w Katowicach
Kierownik: dr hab. n. med. E. Kluczewska
Neurol Dziec 2006; 15, 30: 35-40
STRESZCZENIE
Wstęp: Obecność zmiany w obrębie kręgosłupa u dzieci z chorobą nowotworową stanowi ryzyko rozwoju deficytów neurologicznych, stąd konieczność przeprowadzenia wczesnej diagnostyki tych zmian. Cel pracy: Celem pracy była ocena częstości występowania oraz zmian obrazu klinicznego w kręgosłupie w przebiegu schorzeń nowotworowych u dzieci. Materiał i Metody: Badaniem objęto 19 dzieci wyodrębnionych z grupy 207 pacjentów z rozpoznaniem choroby onkologicznej, u których stwierdzono lokalizację procesu nowotworowego w obrębie kręgosłupa. Chorych podzielono na dwie grupy: I – dzieci z nowotworami mózgu (10 dzieci), II – dzieci z nowotworami bez lokalizacji w obrębie ośrodkowego układu nerwowego (9 dzieci). W obrębie grupy I żaden z chorych nie demonstrował objawów uszkodzenia kręgosłupa, w związku z czym zakładaną analizę przeprowadzono w grupie II. Wyniki: Najczęstszymi objawami klinicznymi zajęcia kręgosłupa w przebiegu chorób nowotworowych w badanej grupie dzieci były: bóle kręgosłupa, gorączka niejasnego pochodzenia, utrata masy ciała, zaburzenia funkcji zwieraczy. Średni czas trwania objawów wstępnych do czasu ustalenia rozpoznania wynosił 6 tygodni. Rozpoznania histopatologiczne w analizowanej grupie pacjentów to: guz z obwodowych komórek neuroektodermalnych – PNET (dwoje dzieci), nerwiak zarodkowy współczulny – neuroblastoma (dwoje dzieci), mięsak Ewinga (dwoje dzieci), chłoniak nieziarniczy typu B – NHL B (jedno dziecko), ostra białaczka limfoblastyczna – ALL (jedno dziecko), mięsak prążkowanokomórkowy – RMS (jedno dziecko). Przed ostatecznym rozpoznaniem procesu nowotworowego najczęściej rozpoznawano dyskopatię (u pięciorga dzieci), infekcję dróg moczowych (u czworga), skoliozę (u dwojga), kolkę nerkową (u trojga) chorobę wrzodową (u jednego) i u jednego pacjenta kolagenozę.
Słowa kluczowe: nowotwory, zajęcie kręgosłupa, obraz kliniczny, objawy neurologiczne
ABSTRACT
Introduction: Vertebral column involvement in the course of neoplastic diseases in children creates problems connected with the risk of irreversible neurologic deficits, so it is essential to make a proper diagnosis immediately. The aim of this study was the analysis of frequency and initial symptoms of vertebral column involvement in children with malignancy. Material and methods: 19 children with malignancy and vertebral column involvement chosen from the group of 207 neoplastic pediatric patients of our unit were investigated. Patients were divided into 2 groups: I – patients with brain tumors, II – patients with other neoplasms. Children with brain tumors were free of the typical symptoms of vertebral column involvement so we analyzed patients included in group II. Results: The most frequent symptoms of vertebral column involvement in the course of neoplasms in children were back pain, stumbling gait, fever of unknown origin, body mass loss, sphincter dysfunction. Median time of these symptoms was about 6 weeks. Histopatological diagnosis in analyzed group: PNET (2), Neuroblastoma (2), SA Ewing (2), NHL B, ALL, RMS. Initial mismatched diagnosis in the group: discopathy (5), urinary tract infection (4), scoliosis (2), renal colic (3), peptic ulcer (1), collagenosis (1).
Key words: neoplasms, vertebral column involvement, clinical picture, neurological symptoms