Możliwości łagodzenia zaburzeń chodu u dzieci z mózgowym porażeniem dziecięcym usprawnianych i leczonych toksyną botulinową w świetle trójwymiarowej analizy chodu
The possibility of gait disturbances mitigation in cerebral palsy children treated with botulinum toxin-A in the light of 3D gait analysis
Krzysztof Czupryna1, Jerzy Pietruszewski2, Małgorzata Poliszuk-Siedlecka2, Helena Moskała2, Ryszard Tomaszewski1
1Katedra i Zakład Fizjoterapii Śląskiej Akademii Medycznej w Katowicach
Kierownik: prof. dr hab. n.med. J. Nowotny
2
Klinika Pediatrii i Neurologii Wieku Rozwojowego Śląskiej Akademii Medycznej w Katowicach
Kierownik: prof. dr hab. n. med. E. Marszał
Neurol Dziec 2006; 15, 29: 17-25
STRESZCZENIE
Wstęp: U dzieci ze spastyczną postacią mózgowego porażenia dziecięcego (m.p.dz.), stosuje się obecnie domięśniowe podawanie toksyny botulinowej-A (BTX-A). Cel pracy: Celem badań było ustalenie, w jaki sposób BTX-A wpływa na zmianę parametrów chodu u dzieci z m.p.dz. zarówno po jednorazowej, jak i kilkukrotnej dawce leku. Materiał i metodyka: Badaniem objęto 31 chodzących dzieci w wieku od 4. do 17. r.ż. Do oceny użyto ultradźwiękowego systemu pomiarowego firmy Zebris pozwalającego na trójwymiarową analizę parametrów chodu. Badania przeprowadzone były przed podaniem BTX-A, w dwa tygodnie po ostrzyknięciu, w dwa miesiące oraz w cztery miesiące od podania leku. Wyniki: U wszystkich ocenianych dzieci zaobserwowano różnie nasiloną asymetrię funkcjonalną. Okazało się, że czynnikiem decydującym o rodzaju zmian zachodzących pod wpływem BTX-A są dwa podstawowe wzorce kompensacyjnych zachowań posturalno-lokomocyjnych – tzw. typ antygrawitacyjny i prograwitacyjny. Podanie BTX-A daje lepsze efekty u dzieci prezentujących wzorzec antygrawitacyjny, a mniejsze lub żadne wśród dzieci prezentujących wzorzec prograwitacyjny. Odnotowano zróżnicowane możliwości wzajemnego kompensowania nieprawidłowości mniej lub bardziej nasilonych w różnych miejscach łańcucha biokinematycznego. Wnioski: Stwierdzono, iż podanie BTX-A nie u wszystkich dzieci daje jednakowo korzystne rezultaty. Celowe wydaje się więc kwalifikowanie dzieci do leczenia toksyną botulinową również w oparciu o wstępną analizę wzorców posturalno-motorycznych z uwzględnieniem typów anty i prograwitacyjnych
Słowa kluczowe: mózgowe porażenie dziecięce, usprawnianie, BTX-A, trójpłaszczyznowa analiza chodu
ABSTRACT
Summary: Nowadays botulinum toxin injections (BTX-A) are administered to children with spastic form of cerebral palsy. Aim: We aimed to establish the influence of BTX-A injections either one or replied doses on gait parameters in children suffering from cerebral palsy. Material and method: 31 walking children (aged 4-17 years) were examined. Ultrasound Zebris system allowing threedimensional gait analysis was used. The examination was performed before BTX-A injection, two weeks, 2 months and 4 months after drug administration. Results: Some degree of functional asymmetry was seen in all examined children. It turned out that decisive factor about changes due to BTX-A injection are two main compensative locomotor patterns – antygravity type and progravity one. It turned out that BTX-A injection gives better results in children with antygravity type, and less or none in children with progravity type. Many possibilities of abnormality compensation in different places of biokinematic chain were noted. Conclusions: BTX-A injection makes positives results not for all examined children. It seems to be purposeful to qualify children for BTX-A therapy using anty and progravity types.
Key words: cerebral palsy, treatment, botulinum toxin A, three dimensional gait analysis