Reakcje rodziców na upośledzenie rozwoju dziecka - przegląd literatury
Parents' responses to developmental disability in a child -A review of the literature
Ewa Pisula
Neurol Dziec 2001; 10, 20: 111-120
STRESZCZENIE
Jedną z pierwszych prób opisu i analizy przeżyć rodziców związanych z upo-śledzeniem rozwoju dziecka była koncepcja żałoby. Zakładano w niej, że rodzice przeżywają utratę zdrowego, wymarzonego dziecka. Dopóki jej nie odżałują, nie będą w stanie zaakceptować dziecka, które mają. Koncepcję tę krytykowano za koncentrację wyłącznie na przeżyciach matek, a także niedoskonałość metodologiczną prowadzonych na jej podstawie badań. Koncepcja chronicznego smutku zakładała ciągłe doświadczanie przez rodziców przygnębienia jako typowej reakcji na upośledzenie rozwoju dziecka. Powstające w latach 80. koncepcje stresu rodzicielskiego kładły nacisk na różnice indywidualne w zakresie możliwości przystosowania się do życia z dzieckiem niepełnosprawnym. Interesujące dane przynoszą też badania nad rodzinami z dziećmi upośledzonymi w rozwoju umysłowym prowadzone w ramach podejścia systemowego.
Słowa kluczowe: żałoba, chroniczny smutek, stres rodzicielski, radzenie sobie ze stresem, podejście systemowe
ABSTRACT
One of the very first attempts to describe and analyze the parents' experiences related to child's development impairment, was a theory of grief. It has assumed that parents experience loss of healthy, dreamed child. As long as they are grieving, they are not able to accept their real child. This approach has been criticized for exclusive concentration on mothers' feelings, and for its methodological inefficiency. The theory of chronic sorrow assumed permanent experiencing of deep sorrow to be a typical parents' response to child's development impairment. The parenting stress theories, emerged in the eighties, emphasized the individual differences in capabilities in adaptation to live with a disabled child. Some interesting data come from the studies conducted within the system approach
Key words: grief, chronic sorrow, parenting stress, coping, system approach.
Scholar Google
PubMed