Polimorfizm epsilon genu apolipoproteiny E
i polimorfizm insercyjno-delecyjny genu ACE
a udar niedokrwienny mózgu u dzieci:
pilotowe badanie związków
Epsilon polymorphism of apolipoprotein E gene
and insertion-deletion polymorphism of ACE gene
and brain ischemic stroke in children: association
pilot-study
Iwona Żak1, Anna Balcerzyk1, Beata Sarecka1, Paweł Niemiec1, Ilona
Kopyta2, Ewa Emich-Widera2, Elżbieta Marszał2
1Katedra i Zakład Biochemii i Genetyki Medycznej Śląskiej Akademii Medycznej w Katowicach
Kierownik: dr hab. n. med. I. Żak
2
Katedra i Klinika Pediatrii i Neurologii Wieku Rozwojowego Śląskiej Akademii Medycznej w Katowicach
Kierownik: prof. dr hab. n. med. E. Marszał
Neurol Dziec 2005; 14, 28: 15-24
STRESZCZENIE
Cel pracy: Analiza związku polimorfizmów epsilon genu APOE i I/D genu ACE z dokonanym udarem
niedokrwiennym mózgu u dzieci z uwzględnieniem ciężkości stanu pacjenta. Materiał i metody:
Badaniami objęto 218 osób rasy kaukaskiej, w tym: dzieci po udarze niedokrwiennym mózgu
(n = 17), ich rodziców (n = 33) oraz grupę kontrolną (n = 168). Grupa dzieci po udarze mózgu
została podzielona na 2 podgrupy w zależności od ciężkości stanu klinicznego pacjenta w okresie
ostrym oraz dalszego przebiegu choroby i odległych następstw oraz pod względem płci. Grupę
kontrolną również podzielono na 2 podgrupy: dzieci zdrowe (n = 53) oraz dobrowolnych dawców
krwi (n = 115). Polimorfizm epsilon genu APOE analizowano techniką RFLP-PCR, polimorfizm
insercyjno/delecyjny genu ACE metodą PCR. Wyniki: Wykazano, że w grupie dzieci po udarze
niedokrwiennym mózgu częstość allelu ε4 genu apolipoproteiny E jest znamiennie wyższa w porównaniu
zarówno z całą grupą kontrolną (0,23 vs 0,08, p = 0,01, OR = 3,36), jak i podgrupą osób
zdrowych do 20 roku życia (0,05, p = 0,01, OR = 6,26). Szczególnie duże różnice w częstościach
allelu ε4 oraz nosicieli tego allelu stwierdzono między podgrupami płci męskiej (p = 0,003 dla allelu
i p = 0,02 dla nosicielstwa). Różnice wykazano także pomiędzy podgrupami chorych wyodrębnionymi
na podstawie ciężkości stanu pacjenta. Stwierdzono znacznie niższą częstość allelu ε4 w
grupie w stanie klinicznym ciężkim niż w grupie w stanie dość dobrym (p = 0,03). Wykazano, że
częstość allelu I polimorfizmu ACE jest wyższa w podgrupie pacjentów w stanie klinicznym ciężkim
(0,78) w porównaniu do pacjentów w stanie klinicznym dość dobrym (0,42). Po zróżnicowaniu
badanych grup ze względu na płeć stwierdzono, że częstość allelu I jest znamiennie wyższa w
podgrupie dziewcząt po udarze (0,72) w porównaniu do podgrupy dziewcząt zdrowych (0,39) (p =
0,01, OR = 4,00). Wyniki te wymagają potwierdzenia na liczniejszej grupie pacjentów.
Słowa kluczowe: udar
niedokrwienny mózgu,
apolipoproteina E, konwertaza
angiotensynowa,
polimorfizm
ABSTRACT
Aim: Analysis of association between epsilon polymorphism of APOE gene and I/D polymorphism
of ACE gene and brain ischemic stroke in children with considering of state after stroke
and gender. Material and methods: The study included 218 Caucasian subjects: children with
brain ischemic stroke (n = 17), their parents (n = 33) and control group (n = 168). Study group of
children after brain stroke was divided into two subgroups dependently on the state of patients in
acute phase and in further development of the disease and noticeable distant consequences and
considering gender. Control group were also divided into two subgroups: healthy subjects aged <
20 years (n = 53) and aged 21–40 years (n = 115). The epsilon polymorphism of APOE gene was
analyzed using PCR-RFLP method and insertion/deletion polymorphism in ACE gene was analyzed
using PCR. Results: There was shown significantly higher frequency of ε4 allele of APOE gene in group of children after brain ischemic stroke in comparison to entire control group (0.23 vs
0.08, p = 0.01, OR = 3.36), as well as to healthy subjects up to 20 years old (0.05, p = 0.01, OR
= 6.26). Especially significant differences in the frequency of ε4 allele and ε4 allele carriers were
observed between male subgroups (p = 0.003 for allele and p = 0.02 for carriers). The differences
were also obtained between subgroups of patients divided dependently on the state of patients.
There was signifficantly lower frequency of ε4 allele in the subgroup of patients in serious state
comparing to patients in good state (p = 0.03). We also demonstrate that frequency of I allele of
ACE I/D polymorphism is significantly higher in subgroup of patients in serious state (0.78) compared
to patients in good state (0.42). After considering the gender we found that frequency of I
allele is significantly higher in subgroup of girls after stroke (0.72) compared to subgroup of healthy
girls (0.39) (p = 0.01, OR = 4.00).These results need confirmation on larger group of patients.
Key words: brain ischemic
stroke, APOE,
ACE, polymorphism
Scholar Google
PubMed