Symptomatologia tików
oraz zespołu Tourette`a u dzieci i młodzieży.
Problemy diagnostyki i terapii
Symptomatology of tic disorder and Tourette’s
syndrome in children and adolescent. Diagnostic
and treatment difficulties
Marcin Żarowski, Justyna Młodzikowska-Albrecht, Barbara Steinborn
Katedra i Klinika Neurologii Wieku Rozwojowego
Akademii Medycznej im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
Kierownik: dr hab. med. B. Steinborn
Neurol Dziec 2005; 14, 28: 41-49
STRESZCZENIE
Cel pracy. Analiza obrazu klinicznego tików u dzieci i młodzieży hospitalizowanych w Klinice Neurologii
Wieku Rozwojowego Akademii Medycznej im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu, weryfikacja
rozpoznania zespołu Tourette’a (TS) oraz ocena sposobów leczenia. Materiał i metody.
Analizie poddano grupę 51 chorych w wieku 11,2 +/– 3,2 hospitalizowanych w latach 2002–2004
w Klinice Neurologii Wieku Rozwojowego w celu diagnostyki i leczenia tików. Analizowano symptomatologię
tików, sposób leczenia oraz weryfikowano rozpoznania przy użyciu kryteriów diagnostycznych
zespołu Tourette’a wg DSM-IV. Wyniki. W badanej grupie tiki proste ruchowe występowały
w 49 przypadkach (98,0%), tiki złożone ruchowe w 6 (11,8%), a tiki wokalne w 26 (51,0%).
Zmienność symptomatologii tików zaobserwowano u 22 badanych (43,2%). U 13 (25,5%)występowało
współistnienie tików z objawami składającymi się na ADHD, a zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne
u 3 (5,9%). Spośród prostych tików ruchowych w grupie badanej dominującymi objawami
były: występujące u 28 chorych (54,9%) mruganie oraz ruchy głowy u 26 (51,0%). W grupie
badanej tiki złożone ruchowe występowały u 6 chorych (9,1%), a najczęstszą ich manifestacją
było podskakiwanie – u 3 (5,9%). U 15 badanych (29,4%) występowało chrząkanie. W grupie badanych
dzieci tylko dwoje z nich (3,9%)zostało skierowanych z podejrzeniem zespołu Tourette’a,
natomiast kryteria diagnostyczne tego zespołu DSM-IV spełniało 22 (43,1%). W badanej grupie 15
pacjentów (29,4%) nie wymagało leczenia farmakologicznego. U pozostałych dzieci najczęściej
stosowane były neuroleptyki typowe, a spośród nich u 20 stosowany był haloperidol (co stanowi
55,6% wszystkich leczonych farmakologicznie). Clonidine w leczeniu tików stosowana była u 4
chorych (11,1%). Wnioski. TS jest zespołem chorobowym występującym częściej niż sądzono.
Podczas diagnostyki tików należy wcześniej rozpoznawać TS, stosując kryteria diagnostyczne
DSM-IV lub ICD10, a zwłaszcza kryterium czasu. W leczeniu zaburzeń tikowych nazbyt często
stosowane są neuroleptyki typowe, a zbyt rzadko, obarczone mniejszymi działaniami niepożądanymi,
clonidine i neuroleptyki atypowe. Zbyt rzadko też w tikach stosuje się niefarmakologiczne
metody leczenia.
Słowa kluczowe: zaburzenia
tikowe, zespół
Tourette’a
ABSTRACT
Purpose. The aim of the study was to analyse the clinical symptoms of Tourette’s syndrome (TS)
in children, and verify the diagnosis and assess the methods of treatment. Material and methods.
The analysis was conducted on a group of 51 patients at the age of 11.2 +/– 3.2 years, admitted
to the Chair and Department of Developmental Neurology in the years 2002–2004 to diagnose
and treatment of tic disorder. The researchers analysed the symptomatology and the methods of
treatment and verified the made diagnoses using the TS diagnostic criteria according to DSM-IV.
Results. Simple motor tics occurred in 49 patients (98.0%), complex motor tics in 6 cases (11.8%),
and vocal tics in 26 cases (51.0%). Variable tics symptomatology was observed in 22 patients
(43.2%). In 13 (25.5%) the co-existence of tics with ADHD symptoms was observed. The obsessive
– compulsive disorders occurred in 3 patients (5.9%). The dominant symptoms of simple
motor tics included: blinking in 28 patients (54.9%) and head movements in 26 children (51.0%). The complex motor tics were the most frequently manifested by jumping – 3 patients (5.9%). In
15 patients (29.4%) the vocal tics manifesting throat cleaning was observed. Only 2 children 2
(3.9%) were directed to hospital with the suspicion of TS, while the diagnostic criteria according to
DSM-IV were met by 22 (43.1%). Fifteen patients (29.4%) did not require pharmacological treatment.
Other children were most frequently treated with typical neuroleptics, including haloperidol
administered to 20 patients (55.6% of all the pharmacologically treated patients). Clonidine was
used in 4 cases (11.1%). Conclusions. TS is disorder occurring more often than we thought. It is
necessary during diagnostics of tics to recognize TS earlier applying DSM-IV or ICD10 criteria, but
particularly the time criterion. In treating tick disorder, we too often applied typical neuroleptics and
seldom we used clonidine and atypical neuroleptics. Too seldom we used non-pharmacological
methods of treatment.
Key words: tics disorders,
Tourette syndrome
Scholar Google
PubMed