Udar niedokrwienny mózgu u dzieci - analiza przypadków ze szczególnym uwzględnieniem czynników ryzyka
Brain ischemic stroke in children - case analysis with the focus on risk factors
llona Kopyta, Ewa Emich-Widera, Elżbieta Marszał
Klinika Neurologii Wieku Rozwojowego ŚAM
Neurol Dziec 2002; 11, 22: 21-28
STRESZCZENIE
Cel pracy: Analiza czynników ryzyka u dzieci po przebytym udarze niedokrwiennym mózgu hospitalizowanych w Klinice Neurologii Wieku Rozwojowego w okresie ubiegłych 15 lat. Materiał i metoda: Badaniem objęto 30 dzieci (12 dziewczynek i 18 chłopców), które przebyły udar niedokrwienny mózgu w wieku 12 miesięcy do 15 lat (średnia wieku 8,1 roku). Rozpoznanie udaru niedokrwiennego mózgu postawiono zgodnie z definicją Światowej Organizacji Zdrowia w oparciu o wnikliwy wywiad, badanie neurologiczne, badania neuroobrazowe (CT i/lub MRI, MRA i/lub angio CT). U wszystkich pacjentów przeprowadzono badanie profilu lipidowego (cholesterol całkowity, LDL, HDL, trójglicerydy), poziomu fibrynogenu, zbadano czas kaolinowo-kefalinowy (ang. aPTT) poziom przeciwciał antykardiolipinowych w Masach IgM i IgG, aktywność białek C, S, antytrombiny III oraz oporność na aktywną postać białka C (ang. APCR). Wyniki: W badanej grupie pacjentów po przebytym udarze niedokrwiennym mózgu najczęściej występującym czynnikiem ryzyka chorób naczyń mózgowych była dyslipidemia (70%), natomiast deficyt białka S stwierdzono u 20%, a APCR u 10% badanych. U kilkorga dzieci ujawniono hyperfibrynogenemię, obecność przeciwciał antykardiolipinowych oraz deficyt białka C. Ponadto u czworga dzieci udar wystąpił po kardiochirurgicznej korekcji wrodzonej wady serca, natomiast jedna pacjentka przebyła ospę wietrzną bezpośrednio przed udarem. Współistnienie kilku czynników ryzyka stwierdzono u większości badanych dzieci. Nawrót incydentów niedokrwienia OUN wystąpił u trojga dzieci. Wnioski: Etiologia udarów niedokrwiennych mózgu u dzieci ma charakter wieloczynnikowy. W celu ustalenia czynników odpowiedzialnych za wystąpienie udaru mózgu w każdym indywidualnym przypadku należy przeprowadzić badanie profilu lipidowego oraz ocenić parametry koagulologiczne.
Słowa kluczowe: udar niedokrwienny, dzieci, czynniki ryzyka, gospodarka lipidowa, koagulopatia, zespół antyfosfolipidowy, nawrót.
ABSTRACT
Aim: Risk factors analysis in ischemic stroke children hospitalized at Department of Children Neurology in the period of the last 15 years. Material and method: The study included thirty children (12 girls and 18 boys ) who underwent ischemic stroke at the age range between 12 months and 15 years (mean of 8,1 years). The diagnosis of ischemic stroke was formulated according to the definition of WHO following a thorough interview , neurological neuroimaging examinations (CT, NMR and/ or NMA and/or angioCT, eventually classical angiography). In all cases lipid metabolism (total cholesterol level, LDL, HDL trigycerides), fibrinogen level, aPTT, anticardiolipin antibodies of IgM and IgG class, protein C activity, protein S activity, antithrombin III and the resistance to active form of protein C were assessed. Results: The most commonly observed risk factor in ischemic stroke patients of the group under study was dyslipidemia (66,6%) while protein S deficiency occured in 20% and the resistance to the active form of protein C and hyperfibrinogenemia in 10%. In four children the stroke followed surgical correction of congenital heart defects, while one patient underwent varicella immidiately prior to the stroke. A few cases revealed the presence of anticardiolipin antibodies and protein C deficit. Concominant risk factors were present in most of our young patients while there were only three recurrences. Conclusions: The etiology of ischemic strokes in majority of patients at the developmental age has multi-factor nature. In order to assess the risk factors in each and every case it is mandatory to evaluate lipid metabolism and coagulation factors.
Key words: ischemic stroke, children, risk factors, lipid metabolism, coagulopathy, antiphospholipid syndrome, reccurence.